Деҳаи Зебон – Village Zebon
Дата основания: описан в 1904 г. (Вирский, Михаил Моисеевич. Список населенных мест Самаркандкой области: (по сведениям 1904 и 1905 гг.) / сост. М. М. Вирский. - Самарканд : Типо-лит. Труд, 1906. - II, 117 с. : табл.)
Что означает это название: Топоним «Зебон», означает «Привлекательные» и состоит из слова "зеб" - означающий "1. украшение, убранство; красота; 2. прелесть; привлекательность" и «-он» (-о (хо), -ан, -ун, -ён, -юн) - Форманты. Суффиксы топонимических образований (терминов-существительных и собственных названий) обозначающих место, создают топоним, показатель множенности. В таджикском языке эти форманты имеют формообразующее свойство, они образуют множественное число существительных. Исторически окончание ^о используется как с существительными обозначающими живые объекты, так и неживые объекты.
Карта местности на Googlemap:
География: Зебон расположена на высоте ________м от уровня моря, граничит с (дехами, городами):____________
Расстояние до центра джамоата 4 км
Расстояние до центра района 7 км
Расстояние до центра области г. Худжанд _____ км
Расстояние до г. Душанбе_____ км
Как добраться:
Доехать можно через____ _______. Необходимо из __________ добраться до места ___________. Здесь расположена автостоянка такси направляющихся в ________________. Обычно таксисты набирают полный комплект пассажиров и направляются в путь. Стоимость 1 места в такси зависит от сезона.
Население
| 1905 | 1959 | 1978 | 1989 | 1999 | 2007 | 1.1.2017 | |
| Количество домохозяйств | 28 | 306 | |||||
| Количество населения | 189 | 716 | 1535 | 1991 | |||
| из них мужчин | 105 | 794 | |||||
| из них женщин | 84 | 741 | |||||
| Количество медпунктов | 1 | ||||||
| Количество школ | 1 | 1 |
Известные уроженцы:
ИМОМОВ Чинор Искандарович [..1889 - ..1939]
1889 года рождения, уроженец кишлака Зебон Пенджикентской волости Самаркандской области Туркестана, таджик, из семьи дехканина-бедняка, член партии с 1918 года, образование - окончил русско-туземную школу, затем четырехклассное высшее начальное училище, в 1928-1930 годах учился в Ленинградском Коммунистическом университете.
Трудовую деятельность Ч.Имомов начал в 1918 году секретарем организации "Иттифок" в Самарканде. В конце 1918 года он назначается председателем Ура-Тюбинского ревкома, затем председателем Ура-Тюбинского уездного комитета партии. В 1920-1922 годах Ч. Имомов работал председателем Джизакского, Самаркандского и Катта-Курганского горкомов партии, а в 1923-1924 годах - первым заместителем председателя ЦКК и НК РКИ Туркестанской АССР.
После образования Таджикской АССР. Имомов был утвержден ответственным секретарем Оргбюро КП(б) Узбекистана в Таджикистане, одновременно он являлся постоянным представителем Таджикской АССР в Узбекистане. В июне 1927 года Имомов был освобожден от должности ответсекретаря Оргбюро и выполнял функции постоянного представителя республики в Узбекистане.
После учебы в 1930 году Ч. Имомов работал Наркомом просвещения, в 1931-1935 годах - Наркомом здравоохранения, Наркомом юстиции Таджикской республики. В январе 1935 года он избирается ответственным секретарем ЦИКа Таджикской ССР, в октябре 1936 года назначается управляющим делами Совнаркома Таджикской республики.
Ч. Имомов внес большой вклад в становление и упрочение Советской власти в Таджикистане, образование Таджикской Автономной Советской Социалистической Республики, создание и оформление партийной организации в Таджикистане. (www.centrasia.ru)
Чинор (Очилдӣ) Искандарович Имомов 16-уми октябри соли 1898 дар деҳаи Зебони волости Панҷакенти вилояти Самарқанд, генерал – губернатории Туркистон таваллуд шудааст. Чинор Имомов дар кӯдакӣ аз волидайн маҳрум мемонад. Соли 1909 бешабони рус Василий Волков (дӯсти оилаи Имомовҳо) Чинорро ба тарбияи худ гирифт. Ӯ дар ҳамин оила забони русиро омӯхт ва соли 1911 ӯро ба мактаби русӣ барои маҳаллиёни шаҳри Самарқанд месупоранд. Ч. Имомов соли 1917 мактабро бо муваффақият хатм мекунад. Вай дар вазифаҳои котиби созмони ҷамъиятии “Иттифоқи меҳнаткашони мусулмон”( дар соли 1918), моҳи июни соли 1918 ба сафи ҳизби комунистӣ дохил мешавад. Ва моҳи декабри ҳамин сол раиси кумитаи инқилобии уездию шаҳрии Истаравшан (Уротеппа), соли 1920—1922 ӯ сарварии кумитаҳои ҳизбии уездию шаҳрии Ҷиззах ва Самарқандро ба ӯҳда дошт. Чинор Имомов моҳи октябри соли 1923 ба вазифаи ҷонишини якуми раиси Комиссияи марказии назорат ва Комиссари халқии Инспектсияи коргару деҳқони Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Туркистон пешбарӣ мегардад. Чинор Имомов дар солҳои 30 –юм, мутаассифона қурбони дасисаҳо гардид. Ҳанӯз ба синни 40 нарасида риштаи умраш ба таври фоҷиавӣ канда мешавад.
Асри 20 барои мардуми Осиёи Миёна бахусус миллати тоҷик давраи ҳассос ба ҳисоб мерафт. Дар ин давра касе, ки тавонист саҳми худро соҳиб шуд. Миллати азияткашидаи мо дар ин давра бо мушкилиҳои зиёде рӯ ба рӯ гардид. Аммо фарзандони бо нангу номус ва шарфмандаш нагузоштанд, ки ин миллати қадимӣ аз марзи Осиёи Миёна бе насиб монад. Фарзандони барӯманди миллати тоҷик чун Садриддин Айнӣ, Абулқосим Лоҳутӣ, Нусратуллои Махсум, Шириншоҳ Шоҳтемур, Чинор Имомов ва Бобоҷон Ғафурову даҳҳо нафари дигар мисоли равшани муборизони роҳи ҳақ ҳастанд. Ин абармардон то лаҳзаҳои охирини нафас барои миллат хизмати шоиста анҷом доданд. Ин шахсиятҳо тавонистанд дар баробари пантуркистон ва дигар душманони миллати тоҷик, ки нобудии ин миллатро мехостанд, мисли сипар истодагарӣ карда барои дифо ҳатто ҷони худро дареғ надоштанд. Яке аз ин фарзандони фарзонаи миллат Чинор Имомов буд, ки дар он давраи пурталотум ҳамчун як тоҷик сар боло намуда, бо душманони миллат истодагарӣ кард. Нагузошт то миллати тоҷикро нест кунанд. Ӯ ва ёронаш тавонистанд барои бунёди матбуоти тоҷикӣ саҳми худро гузоранд ва барои ташкил кардани рӯзномаи “Овози тоҷик” асоос гузоштанд.
“Дар ин давра Чинор Имомов ҳамроҳи Шириншоҳ Шоҳтемур бисёр ҷаҳд мекарданд, то ки дар Туркистон мактабҳои тоҷикӣ ташкил ёбад ва ба забони тоҷикӣ китобҳои дарсию рӯзномаҳо нашр шаванд. Онҳо моҳи декарби соли 1923 ба унвони Кумитаи Марказии Ҳизби Комунистии Туркистон нома навишта талаб карданд, ки бо забони тоҷикӣ рӯзнома таъсис дода шавад. Дар нома аз ҷумла чунин навишта шуда буд: “Дар вақти ҳозира ба забонҳои ҳамаи халқҳои сернуфузи Туркистон рӯзномаҳо нашр мешавад... Фақат бо забони тоҷикӣ ягон чиз чоп намешавад, ҳол он ки тоҷикон қисмати басе назарраси аҳолии Туркистон, бахусус вилояти Самарқандро ташкил медиҳад...”. (рӯзномаи “Зиндагӣ”, 8 ноябр соли 2007). ”. ( “Чинор Имомов”, Имомназар Мирзозода(Келдиев), Душанбе соли 2009. Саҳ. 7 – 8 ). Ин ҳама сабаби таъсис ёфтани рӯзномаи “ Овози тоҷик ” гардид. Номаҳои пайдарапаи ин шахсиятҳо боиси дар таҳлука мондани душманони миллати тоҷик гашт. Ҳар чӣ зудтар иғвоандозӣ дар байни миллат ва дар назди ҳизби болшевикӣ зиёд мешуд. Гарчанде номаҳои бештари онҳо бе ҷавоб монда бошанд ҳам, онҳо тавонистанд муҳри хомӯширо бар даҳони пантуркистон бизананд. Бигӯянд, ки миллати тоҷик вуҷуд дорад! Дошт! Ва хоҳад монд!
Дар байни олимон баҳсҳое ҳастанд, ки гӯё Чинор Имомов дар давраи тақсимоти миллӣ ҳама чиз дар зери дасташон будааст, аммо барои миллат коре накарданд. Дуруст аст, ки ӯ дар маъракаи тақсимот вазифаи ҷонишини якуми раиси Комиссияи марказии назорат буд, аммо таҳияи нақшаи тақсимот дар дасти ӯ набуд. Барои Русия аслан муҳим набуд, ки мардуми таҳҷойии Осиёи Миёна киҳо ҳастанд. Ӯ барои манфиати худ кор мекад, мақсади аслиаш ин ҳарчи зиёдтар ба даст овардани пахта ва содироти он ба қаламрави Русия буд. Кадом намояндаи халқ ба ӯ хизмат ва гапдаро бошад ҳамон муҳим буд. Ва ин нақшаи тақсимот аз ҷониби Кумитаи марказии Шӯравӣ ва Ҳизби Комунисти Мамлакати Шӯравӣ, ки бо супориш ва ҳидояти Москав ба тамоми рафти тақисмоти миллӣ назорат мекарданд сурат мегирифт. Танҳо дар 5-6 августи соли 1924 гурӯҳчаи таҳтонии тоҷикон ба он ворид шуд. Ин гурӯҳ бо қувваи кам вале бо азми бузург дар баробари туркгароёни сияҳкор истодагарӣ мекарданд. Ҳатто гурӯҳе аз донишмандони номӣ ва ашхоси соҳибмартаба - Абдурауфи Фитрат, Файзулло Хоҷаев, Нарзулло Бектош ва чанде ҷавонбухороёни дигар, ки онҳоро низ модари тоҷик ба дунё оварда буд, худ муҷриён ва саркардаҳои ақидаи туркгарои исломӣ буданд.
Пас аз соҳибистиқлоли кишвар ба чандтани ҳомиёни роҳи сулҳ унвонҳо дода шуд. Чигунае, ки Президенти кишвар дар суханрониашон қайд мекунанд: “Баррасии аснод ва маъхазҳои мавҷуда нишон медиҳад, ки дар он марҳалаи басо тақдирсози таърихӣ зимомдорони давр ва як зумра шахсони ғаразнок бо ҳамдастии баъзе афроди ноогоҳ ва шахсиятҳои бегонапараст адолати таърихиро поймол намуда, мехостанд дар масоили шинохти миллият ва шумораи аҳолӣ манфиатҳои миллӣ ва иҷтимоиву иқтисодии тоҷиконро пушти по зананд.
Ҳадафи ин сиёсати шовинистӣ аслан тахрибу маҳвсозии асолати миллӣ, инкори ҳастии миллати тоҷик ва давлатдории тоҷикон буд.
Вале як қатор фарзандони огоҳу бедордили миллат, аз қабили Садриддин Айнӣ, Абулқосими Лоҳутӣ, Саидризо Ализода, Аббос Алиев, инчунин сарварони сиёсии равшанфикру ватандӯст – Нусратулло Махсум, Шириншо Шотемур, Абдураҳим Ҳоҷибоев, Абдуқодир Муҳиддинов, Чинор Имомов, Нисор Муҳаммад ва дигарон дар чунин даврони печидаву сангин ба пуштибонии миллат ва ҳифзи манфиатҳои он бархостанд (Суханронӣ дар маҷлиси ботантана ба ифтихори ҷашни 110–солагии зодрӯзи Шириншо Шотемур 20.10.2009 14:00, шаҳри Душанбе)”.
Чинор Имомов ҳамчун як нафар тоҷик дар даврони пурҳассоси “ Табар тақсим” ҷони худро фидои миллаташ кард. Чинор Имомов дар баробари дигар Қаҳрамонони Тоҷикистон арзандаи унвони олӣ Қаҳрамони Тоҷикистон аст! Ва месазад, ки ба ин инсони абармард унвони Қаҳрамони Тоҷикистонро сазовор донист. (Камолиддини Қиёмиддин, "Фараж")
АЛИЕВ Абдулло Ахмедович, рядовой, механик-водитель танка, родился 15.11.1963 в кишлаке Зебон Пенджикентского района Ленинабадской области Таджикской ССР. Таджик. Работал в колхозе им. К. Маркса к/с Коштепа Пенджикентского района. В Вооружённые Силы СССР призван 12.5.82 Пенджикентским ОГВК. В Республике Афганистан с октября 1983. Неоднократно участвовал в боевых операциях и рейдах, сопровождениях колонн с воинскими грузами. При обеспечении прохождения колонны через населенного пункт Джари-Хушк группа сопровождения была обстреляна мятежниками. В танк, которым управлял АЛИЕВ Абдулло Ахмедович, попала противотанковая граната, в результате чего в боевой машине возник пожар. От сильных ожогов и полученных ран 8.02.1984 АЛИЕВ Абдулло Ахмедович скончался. За мужество и отвагу награжден орденом Красной Звезды (посмертно). Похоронен в кишлаке Зебон. В память о нем у 8-летней школы кишлака Зебон сооружен обелиск.
Достопримечательности:
Исторические факты:
1905 г. - Российская империя, Туркестанский край, Самаркандская область, Самаркандский уезд, Пенджикентский участок, Пенджикентская волость, Куштепинское сельское общество, деха Зебон
Исторические документы:
*Кишъ-тепа = Куштеппа (Qushteppa), Суръ - Савр, Зибанъ - Зебон,
