Деҳаи Вағаштон – Village Vaghashton
ВАҒАШТОН, деҳа дар Совети қишлоқи Шинги райони Панҷакенти вилояти Ленинобод. Территорияи колхози «Правда». Аз Вағаштон то маркази Совети қишлоқ 4 км, то район 39 км. Аҳолиаш 420 нафар (1976), тоҷикон. Мактаби 8-сола, клуб, ошхона дорад. Соҳаҳои хоҷагӣ - тамокукорӣ, чорводорӣ, ғаллакорӣ. Заминҳо аз дарёи Шинг обьёрӣ мешаванд.
Вағаштóн (аз вожаи суғдии "ваға" – ба маънои сабзу хуррам, кабудизор) — деҳа дар ҷамоати деҳоти Шинги ноҳияи Панҷакент. Аз деҳа то маркази ноҳия 39 км; роҳ автомобилгард. Аҳолиаш 316 нафар (2017), тоҷикон. Мактаби таҳсилоти умумии асосӣ, 4 нуқтаи савдои хусусӣ ва истироҳатгоҳ дорад. Соҳаҳои хоҷагӣ: чорводорӣ, кирмакпарварӣ ва зироаткорӣ. Заминҳо аз деҳаи Шинг обёрӣ мешаванд. Тақрибан дар солҳои 1800 Наврӯз ном шахс аз деҳаи Бодгаҳ дар ин минтақа боғи мевазор бунёд карда, Вағаштон ном мегузорад.
Дата основания: примерно в 1800 г. человеком по имени Навруз из села "Бодгах" на месте нынешнего села был основал сад который он назвал "Вагаштон", затем сюда постепенно переселились остальные семьи.
Что означает это название: Топоним «Вагаштон» означает «Цветущее место» и состоит из согдийских слов «Ваға (vagha)» - означающий «весь в цвету, цветущий (о саде, луге)», и «истон, стон» - означающей: место; край, страна (в данном случае используется его диалектическая форма «–штон»).
Карта местности на Google map:
География: Вагаштон расположена на высоте 1720 м от уровня моря, граничит с дехами:
Расстояние до центра джамоата 5 км
Расстояние до центра района 45 км
Расстояние до центра области г. Худжанд км
Расстояние до г. Душанбе_____ км
Как добраться:
Доехать можно через____ _______. Необходимо из __________ добраться до места ___________. Здесь расположена автостоянка такси направляющихся в ________________. Обычно таксисты набирают полный комплект пассажиров и направляются в путь. Стоимость 1 места в такси зависит от сезона.
Население
| 1905 | 1959 | 1976 | 1989 | 1999 | 2009 | 1.1.2017 | |
| Количество домохозяйств | 56 | ||||||
| Количество населения | 259 | 420 | 316 | ||||
| из них мужчин | 153 | ||||||
| из них женщин | 106 | ||||||
| Количество медпунктов | |||||||
| Количество школ | 1 | 1 | 1 |
Известные уроженцы:
Достопримечательности:
Аз рӯйи қайди баъзе аз маъхазҳо дар асрҳои 16–17 хитойиҳо харитаи аниқи кони тиллои Мосарифи Вағаштонро дастрас намуда, дар ин мавзеъ ин сарвати зеризаминиро коркард намуда, ба ватанашон мекашондаанд. Аз соли 1926 дар ин мавзеъ ҷустуҷӯйи геологӣ оғоз шуда, сарватҳои табиӣ бо аспу хар кашонда мешуданд. Аз соли 1930 роҳи мошингардро геологҳои рус (аз Иттифоқи коркарди марги муш(мишяк)–«Союзмишяк») бунёд намуданд ва аз соли 1943 кони истихроҷи омехтаи олтингӯгирду сулфур ба кор оғоз кард. Солҳои 1943–58 дар Вағаштон шаҳраки геологҳо мавҷуд буд. Солҳои ҶБВ (1941–45) тиллову марги муши Вағаштон ба Англия фурӯхта мешуд. Ҳоло аз конҳои Вағаштон маъдани тилло ва 12 намуд маъданҳои мис, нуқра, марги муш, сурма ва волфрам истеҳсол ва дар ҶДММ «Зарафшон» (корхонаи муштараки Тоҷикистону Хитой) коркард мешаванд (хоки В дорои 8 дарсад тилло аст). Соли 1958 бо ташаббуси омӯзгор Сиддиқов Яхшибой дар яке аз хонаҳои истиқоматӣ нахустин мактаби ибтидоӣ бунёд гардид. Солҳои 1993 ва 2005 бар асари офати табиӣ хонаҳои мардум хароб гардида, аҳолиаш қисман ба мавзеи Саразм кӯчонда шуданд.
Исторические документы:
1905 г. - Российская империя, Туркестанский край, Самаркандская область, Самаркандский уезд, Пенджикентский участок, Магиано-Фаробская волость, Шингское сельское общество, деха Вагаштон
* Вагиштанъ = Вагаштон (Vaghashton), Гаждара = Гиждарва, Рашта = Рашна
